Batu 5 gunung asas binaan Kaabah
Oleh Rosli Othman
Kepelbagaian nama, panggilan menunjukkan kehebatan, kemuliaan
KAABAH adalah bangunan paling mulia dalam Masjidil Haram, menjadi kiblat seluruh kaum muslimin di dalam solat mereka. Kaabah adalah rumah ibadat pertama yang dibina di muka bumi.
Firman Allah yang bermaksud: “Sesungguhnya rumah ibadat pertama yang didirikan untuk manusia adalah yang terdapat di Bakkah, yang penuh keberkatan sebagai petunjuk kepada seluruh alam. Padanya terdapat tanda kekuasaan Allah, Maqam Ibrahim, barang siapa yang memasukinya ia dijamin keamanannya.”
Bangunan Kaabah dibina daripada batu batan yang diambil daripada lima gunung iaitu Gunung Lubnan, Tur Zalta, Tun Sina, Judi dan Hira’.
Menurut sebahagian ulama, sebelum pembinaan Kaabah oleh Nabi Ibrahim, Kaabah dibina sebanyak tiga kali iaitu oleh malaikat, Nabi Adam dan Nabi Shith. Kaabah hasil binaan Nabi Shith kekal beribu tahun lamanya sehinggalah banjir besar pada zaman Nabi Nuh memusnahkannya.
Menurut Al-Nawawiyy, Kaabah dibina sebanyak lima kali, pertama oleh malaikat atau Nabi Adam atau Shith bin Adam seperti yang di sebut al-Suhailyy, kedua binaan Nabi Ibrahim, ketiga binaan Quraisy, keempat binaan Ibn Zubair dan terakhir binaan al-Hajjaj bin Yusuf al-Thaqaflyy. Struktur binaan terakhir inilah yang ada hingga ke hari ini.
Namun, binaan Kaabah sebenarnya pernah mengalami pembaikan besar pada zaman Sultan Murad Keempat daripada pemerintahan Uthmaniyyah. Pada tanggal 19 Syaaban 1039 Hijrah, berlaku banjir besar yang menyebabkan seramai lebih daripada 1,000 jemaah terkorban. Pembaikan itu siap pada Ramadan tahun berikutnya.
Pada zaman pemerintahan Kerajaan Saud, Kaabah mengalami dua kali pembaikan iaitu ketika pemerintahan Raja Saud bin Abd Aziz pada 1377 Hijrah/1956 Masihi kerana berlaku keretakan di beberapa bahagian dinding dan bumbung Kaabah. Baginda memerintahkan supaya pembaikan dilakukan.
Kedua, pada zaman pemerintahan Raja Fahd bin Abd Aziz. Kaabah sekali lagi mengalami kerosakan akibat binaannya yang terlalu lama sejak zaman Sultan Murad IV. Lantaran, pada 1417 Hijrah/1996 Masihi baginda memerintah pembaikan dilaksanakan.
Kaabah mendapat perhatian pemerintah Islam sepanjang zaman kerana pembinaannya semata-mata untuk beribadat kepada Allah. Ini dipaparkan dalam doa Nabi Ibrahim dan Nabi Ismail ketika mereka membina Kaabah.
Firman Allah yang bermaksud: “Dan (Ingatlah), ketika Ibrahim meninggikan (membina) dasar Baitullah bersama Ismail (seraya berdoa): “Ya Tuhan kami terimalah daripada kami (amalan kami), Sesungguhnya Engkaulah yang Maha mendengar lagi Maha Mengetahui. Ya Tuhan kami, jadikanlah kami berdua orang yang tunduk patuh kepada Engkau dan (jadikanlah) di antara anak cucu kami umat yang tunduk patuh kepada Engkau dan tunjukkanlah kepada kami cara dan tempat ibadat haji kami, dan terimalah taubat kami. Sesungguhnya Engkaulah yang Maha Penerima Taubat lagi Maha Penyayang. Ya Tuhan kami, utuslah untuk mereka seseorang Rasul dari kalangan mereka, yang akan membacakan kepada mereka ayat Engkau, dan mengajarkan kepada mereka al-Kitab (al-Quran) dan Al-Hikmah (As-Sunnah) serta menyucikan mereka. Sesungguhnya Engkaulah yang Maha Kuasa lagi Maha Bijaksana.” (Surah al-Baqarah, ayat 127-129)
Justeru, pengunjung Makkah perlu memelihara diri, tingkah laku, pekerjaan syirik dan dosa kerana Kaabah dibina untuk menafikan syirik dan mendirikan ibadat semata-mata kepada Allah.
Firman Allah yang bermaksud: “Dan (ingatlah), ketika kami memberikan tempat kepada Ibrahim di tempat Baitullah (dengan menyatakan): “Janganlah kamu mempersarikatkan (menduakan) sesuatu pun dengan aku dan sucikanlah rumah-Ku. Ini bagi orang yang tawaf, dan orang yang beribadat dan yang rukuk serta sujud.” (Surah al-Hajj, ayat 26)
Ketinggian binaan Kaabah adalah 14 meter, manakala panjangnya Hajarul Aswad ke Rukun Iraqi adalah 12.84 meter. Ukuran dari Rukun Iraqi ke Rukun Syami adalah 11.28 meter. Ukuran di antara Rukun Syami dan Rukun Yamani adalah 12.11 meter, manakala ukuran panjang antara Rukun Yamani hingga ke Hajarul Aswad adalah 11.52 meter.
Terdapat pelbagai nama dan panggilan yang merujuk kepada Kaabah. Kepelbagaian nama itu menunjukkan kehebatan dan kemuliaan Kaabah. Antaranya:
# Al-Bait – yang bermaksud rumah.
# Baitullah – yang bermaksud rumah Allah.
# Al-Bait al-Haram – yang bermaksud rumah yang mulia.
# Al-Bait al-Atiq – yang bermaksud rumah lama yang mulia.
# Al-Qiblah – yang bermaksud kiblat.
Keseluruhannya Kaabah adalah suatu binaan mulia yang penuh dengan keberkatan. Al-Tabrani meriwayatkan di dalam Al Mu`jam Al Kabir dari Ibn Abbas bahawa Rasulullah SAW bersabda yang bermaksud: “Sesungguhnya Allah menurunkan 120 rahmat ke atas Kaabah setiap hari, 60 untuk orang yang melakukan tawaf, 40 untuk orang yang solat dan 20 untuk orang yang memandangnya.”
Namun, terdapat beberapa bahagian Kaabah yang menjadi tumpuan dan perhatian lantaran kelebihan dimilikinya.
# Hajarul Aswad – sepotong batu berasal dari syurga. Warna asalnya lebih putih daripada putih susu. Dikatakan ia menjadi hitam kerana luruhnya dosa manusia yang mengucupnya.
Pelbagai peristiwa sejarah dilalui Hajarul Aswad. Hinggalah ke hari ini, yang masih tinggal daripada Hajarul Aswad adalah lapan kepingan sebesar biji tamar yang diikat pada lilin yang dicampur kasturi di dalam lingkungan perak. Sesiapa yang ingin mengucupnya hendaklah meletakkan mukanya ke atas kepingan itu.
# Rukun Yamani – penjuru Kaabah yang berbetulan dengan Rukun Hajarul Aswad bagi orang sedang tawaf. Ia salah satu daripada dua rukun yang didirikan di atas asas binaan Nabi Ibrahim. Rasulullah SAW menyentuh rukun itu ketika tawaf.
# Hijir Ismail – pada asalnya termasuk dalam binaan Kaabah yang dibina Nabi Ibrahim. Ia dikeluarkan daripada Kaabah ketika binaan Quraisy. Justeru, solat di dalamnya menyamai solat di dalam Kaabah.
# Multazam – kawasan hadapan Kaabah di antara Hajarul Aswad dan pintu Kaabah. Dikatakan Multazam adalah kawasan yang paling mustajab doa.
Menurut sebahagian riwayat, orang Quraisy sebelum Islam menjadikan Multazam tempat melafazkan sumpah terutama bagi menyelesaikan perbalahan di kalangan mereka.
# Mizab – pancuran emas yang diletakkan bagi menjadi laluan air daripada bumbung Kaabah masuk ke dalam Hijir Ismail. Menurut sebahagian pendapat, di bawahnya adalah di antara tempat paling mustajab doa.
# Syazarwan – jubin yang dibina di bahagian bawah dinding Kaabah. Tingginya kira-kira dua kaki. Ia diletakkan untuk menandakan saiz asal Kaabah yang dikurangkan ketika binaan Quraisy berbanding binaan Nabi Ibrahim. Justeru, ia adalah sebahagian daripada Kaabah. Bertawaf di atasnya atau sebahagian anggota badan di atasnya menyebabkan tawaf tidak sah.
# Kiswah – kelambu atau tutupan yang diletakkan di atas Kaabah. Diriwayatkan, orang pertama yang meletakkan kiswah Kaabah adalah tubba’ al-Himyariyy As’ad Abi Karb. Rasulullah sendiri mengkiswahkan Kaabah begitulah dilakukan khulafa dan pemerintah Islam dari dulu hingga kini.
Kini, kiswah Kaabah dibuat di sebuah kilang khas di Makkah. Ia mula dibuat kilang pada 1346 hingga 1357 Hijrah. Kemudian terhenti seketika dan kiswah diperbuat di Mesir. Ia beroperasi semula pada 1382 Hijrah. Pada 1397 Hijrah /1977 Masihi, sebuah kilang baru untuk kiswah dibina di Umm al Jud dan beroperasi hingga hari ini.
Kiswah Kaabah diperbuat daripada 658 kilogram sutera mentah yang ditenun. Ukurannya setelah siap ditenun adalah 658 meter persegi. Kos pembuatannya sebanyak 17 juta riyal Arab Saudi yang dibelanjakan setiap tahun. Kiswah akan diganti dengan yang baru pada pagi 9 Zulhijah (hari Wukuf) setiap tahun.
# Maqam Ibrahim - batu yang terdapat kesan dua tapak kaki Nabi Ibrahim. Batu itu kini diikat dengan perak dan diletakkan dalam sebuah tempat diperbuat daripada tembaga berwarna keemasan.
Menunaikan solat di sisi Maqam Ibrahim mempunyai kelebihan yang besar. Allah berfirman yang bermaksud: “Dan ingatlah ketika kami jadikan Baitullah sebagai tempat berhimpun bagi manusia dan tempat yang aman. Dan jadikanlah sebahagian dari Maqam Ibrahim sebagai tempat solat.” (Surah al-Baqarah, ayat 125)
# Telaga Zamzam – terdapat di hadapan Kaabah di kawasan antara Hajarul Aswad dan Multazam. Ia dikatakan terbit daripada terjahan kaki Nabi Ibrahim dan ada riwayat menyatakan ia terbit hasil daripada pukulan sayap Jibrail.
Kelebihan air daripada telaga Zamzam ini dinyatakan di dalam hadis Nabi SAW. Ia adalah air yang terbaik di atas muka bumi dan meminumnya boleh menyembuhkan penyakit dengan izin Allah.
Demikianlah sorotan sejarah Tanah Haram dan kelebihan Masjidil Haram. Jemaah Haji mahupun Umrah hendaklah menginsafi kemuliaan Tanah Haram. Mereka sewajarnya memelihara adab dan perilaku sebagai tetamu Allah sepanjang berada di Tanah Haram. Semoga jemaah dapat menghayati, mendalami makna dan tujuan menunaikan haji dan umrah.
Penulis ialah Pengkursus Ibadat Haji, Lembaga Tabung Haji
Kepelbagaian nama, panggilan menunjukkan kehebatan, kemuliaan
KAABAH adalah bangunan paling mulia dalam Masjidil Haram, menjadi kiblat seluruh kaum muslimin di dalam solat mereka. Kaabah adalah rumah ibadat pertama yang dibina di muka bumi.
Firman Allah yang bermaksud: “Sesungguhnya rumah ibadat pertama yang didirikan untuk manusia adalah yang terdapat di Bakkah, yang penuh keberkatan sebagai petunjuk kepada seluruh alam. Padanya terdapat tanda kekuasaan Allah, Maqam Ibrahim, barang siapa yang memasukinya ia dijamin keamanannya.”
Bangunan Kaabah dibina daripada batu batan yang diambil daripada lima gunung iaitu Gunung Lubnan, Tur Zalta, Tun Sina, Judi dan Hira’.
Menurut sebahagian ulama, sebelum pembinaan Kaabah oleh Nabi Ibrahim, Kaabah dibina sebanyak tiga kali iaitu oleh malaikat, Nabi Adam dan Nabi Shith. Kaabah hasil binaan Nabi Shith kekal beribu tahun lamanya sehinggalah banjir besar pada zaman Nabi Nuh memusnahkannya.
Menurut Al-Nawawiyy, Kaabah dibina sebanyak lima kali, pertama oleh malaikat atau Nabi Adam atau Shith bin Adam seperti yang di sebut al-Suhailyy, kedua binaan Nabi Ibrahim, ketiga binaan Quraisy, keempat binaan Ibn Zubair dan terakhir binaan al-Hajjaj bin Yusuf al-Thaqaflyy. Struktur binaan terakhir inilah yang ada hingga ke hari ini.
Namun, binaan Kaabah sebenarnya pernah mengalami pembaikan besar pada zaman Sultan Murad Keempat daripada pemerintahan Uthmaniyyah. Pada tanggal 19 Syaaban 1039 Hijrah, berlaku banjir besar yang menyebabkan seramai lebih daripada 1,000 jemaah terkorban. Pembaikan itu siap pada Ramadan tahun berikutnya.
Pada zaman pemerintahan Kerajaan Saud, Kaabah mengalami dua kali pembaikan iaitu ketika pemerintahan Raja Saud bin Abd Aziz pada 1377 Hijrah/1956 Masihi kerana berlaku keretakan di beberapa bahagian dinding dan bumbung Kaabah. Baginda memerintahkan supaya pembaikan dilakukan.
Kedua, pada zaman pemerintahan Raja Fahd bin Abd Aziz. Kaabah sekali lagi mengalami kerosakan akibat binaannya yang terlalu lama sejak zaman Sultan Murad IV. Lantaran, pada 1417 Hijrah/1996 Masihi baginda memerintah pembaikan dilaksanakan.
Kaabah mendapat perhatian pemerintah Islam sepanjang zaman kerana pembinaannya semata-mata untuk beribadat kepada Allah. Ini dipaparkan dalam doa Nabi Ibrahim dan Nabi Ismail ketika mereka membina Kaabah.
Firman Allah yang bermaksud: “Dan (Ingatlah), ketika Ibrahim meninggikan (membina) dasar Baitullah bersama Ismail (seraya berdoa): “Ya Tuhan kami terimalah daripada kami (amalan kami), Sesungguhnya Engkaulah yang Maha mendengar lagi Maha Mengetahui. Ya Tuhan kami, jadikanlah kami berdua orang yang tunduk patuh kepada Engkau dan (jadikanlah) di antara anak cucu kami umat yang tunduk patuh kepada Engkau dan tunjukkanlah kepada kami cara dan tempat ibadat haji kami, dan terimalah taubat kami. Sesungguhnya Engkaulah yang Maha Penerima Taubat lagi Maha Penyayang. Ya Tuhan kami, utuslah untuk mereka seseorang Rasul dari kalangan mereka, yang akan membacakan kepada mereka ayat Engkau, dan mengajarkan kepada mereka al-Kitab (al-Quran) dan Al-Hikmah (As-Sunnah) serta menyucikan mereka. Sesungguhnya Engkaulah yang Maha Kuasa lagi Maha Bijaksana.” (Surah al-Baqarah, ayat 127-129)
Justeru, pengunjung Makkah perlu memelihara diri, tingkah laku, pekerjaan syirik dan dosa kerana Kaabah dibina untuk menafikan syirik dan mendirikan ibadat semata-mata kepada Allah.
Firman Allah yang bermaksud: “Dan (ingatlah), ketika kami memberikan tempat kepada Ibrahim di tempat Baitullah (dengan menyatakan): “Janganlah kamu mempersarikatkan (menduakan) sesuatu pun dengan aku dan sucikanlah rumah-Ku. Ini bagi orang yang tawaf, dan orang yang beribadat dan yang rukuk serta sujud.” (Surah al-Hajj, ayat 26)
Ketinggian binaan Kaabah adalah 14 meter, manakala panjangnya Hajarul Aswad ke Rukun Iraqi adalah 12.84 meter. Ukuran dari Rukun Iraqi ke Rukun Syami adalah 11.28 meter. Ukuran di antara Rukun Syami dan Rukun Yamani adalah 12.11 meter, manakala ukuran panjang antara Rukun Yamani hingga ke Hajarul Aswad adalah 11.52 meter.
Terdapat pelbagai nama dan panggilan yang merujuk kepada Kaabah. Kepelbagaian nama itu menunjukkan kehebatan dan kemuliaan Kaabah. Antaranya:
# Al-Bait – yang bermaksud rumah.
# Baitullah – yang bermaksud rumah Allah.
# Al-Bait al-Haram – yang bermaksud rumah yang mulia.
# Al-Bait al-Atiq – yang bermaksud rumah lama yang mulia.
# Al-Qiblah – yang bermaksud kiblat.
Keseluruhannya Kaabah adalah suatu binaan mulia yang penuh dengan keberkatan. Al-Tabrani meriwayatkan di dalam Al Mu`jam Al Kabir dari Ibn Abbas bahawa Rasulullah SAW bersabda yang bermaksud: “Sesungguhnya Allah menurunkan 120 rahmat ke atas Kaabah setiap hari, 60 untuk orang yang melakukan tawaf, 40 untuk orang yang solat dan 20 untuk orang yang memandangnya.”
Namun, terdapat beberapa bahagian Kaabah yang menjadi tumpuan dan perhatian lantaran kelebihan dimilikinya.
# Hajarul Aswad – sepotong batu berasal dari syurga. Warna asalnya lebih putih daripada putih susu. Dikatakan ia menjadi hitam kerana luruhnya dosa manusia yang mengucupnya.
Pelbagai peristiwa sejarah dilalui Hajarul Aswad. Hinggalah ke hari ini, yang masih tinggal daripada Hajarul Aswad adalah lapan kepingan sebesar biji tamar yang diikat pada lilin yang dicampur kasturi di dalam lingkungan perak. Sesiapa yang ingin mengucupnya hendaklah meletakkan mukanya ke atas kepingan itu.
# Rukun Yamani – penjuru Kaabah yang berbetulan dengan Rukun Hajarul Aswad bagi orang sedang tawaf. Ia salah satu daripada dua rukun yang didirikan di atas asas binaan Nabi Ibrahim. Rasulullah SAW menyentuh rukun itu ketika tawaf.
# Hijir Ismail – pada asalnya termasuk dalam binaan Kaabah yang dibina Nabi Ibrahim. Ia dikeluarkan daripada Kaabah ketika binaan Quraisy. Justeru, solat di dalamnya menyamai solat di dalam Kaabah.
# Multazam – kawasan hadapan Kaabah di antara Hajarul Aswad dan pintu Kaabah. Dikatakan Multazam adalah kawasan yang paling mustajab doa.
Menurut sebahagian riwayat, orang Quraisy sebelum Islam menjadikan Multazam tempat melafazkan sumpah terutama bagi menyelesaikan perbalahan di kalangan mereka.
# Mizab – pancuran emas yang diletakkan bagi menjadi laluan air daripada bumbung Kaabah masuk ke dalam Hijir Ismail. Menurut sebahagian pendapat, di bawahnya adalah di antara tempat paling mustajab doa.
# Syazarwan – jubin yang dibina di bahagian bawah dinding Kaabah. Tingginya kira-kira dua kaki. Ia diletakkan untuk menandakan saiz asal Kaabah yang dikurangkan ketika binaan Quraisy berbanding binaan Nabi Ibrahim. Justeru, ia adalah sebahagian daripada Kaabah. Bertawaf di atasnya atau sebahagian anggota badan di atasnya menyebabkan tawaf tidak sah.
# Kiswah – kelambu atau tutupan yang diletakkan di atas Kaabah. Diriwayatkan, orang pertama yang meletakkan kiswah Kaabah adalah tubba’ al-Himyariyy As’ad Abi Karb. Rasulullah sendiri mengkiswahkan Kaabah begitulah dilakukan khulafa dan pemerintah Islam dari dulu hingga kini.
Kini, kiswah Kaabah dibuat di sebuah kilang khas di Makkah. Ia mula dibuat kilang pada 1346 hingga 1357 Hijrah. Kemudian terhenti seketika dan kiswah diperbuat di Mesir. Ia beroperasi semula pada 1382 Hijrah. Pada 1397 Hijrah /1977 Masihi, sebuah kilang baru untuk kiswah dibina di Umm al Jud dan beroperasi hingga hari ini.
Kiswah Kaabah diperbuat daripada 658 kilogram sutera mentah yang ditenun. Ukurannya setelah siap ditenun adalah 658 meter persegi. Kos pembuatannya sebanyak 17 juta riyal Arab Saudi yang dibelanjakan setiap tahun. Kiswah akan diganti dengan yang baru pada pagi 9 Zulhijah (hari Wukuf) setiap tahun.
# Maqam Ibrahim - batu yang terdapat kesan dua tapak kaki Nabi Ibrahim. Batu itu kini diikat dengan perak dan diletakkan dalam sebuah tempat diperbuat daripada tembaga berwarna keemasan.
Menunaikan solat di sisi Maqam Ibrahim mempunyai kelebihan yang besar. Allah berfirman yang bermaksud: “Dan ingatlah ketika kami jadikan Baitullah sebagai tempat berhimpun bagi manusia dan tempat yang aman. Dan jadikanlah sebahagian dari Maqam Ibrahim sebagai tempat solat.” (Surah al-Baqarah, ayat 125)
# Telaga Zamzam – terdapat di hadapan Kaabah di kawasan antara Hajarul Aswad dan Multazam. Ia dikatakan terbit daripada terjahan kaki Nabi Ibrahim dan ada riwayat menyatakan ia terbit hasil daripada pukulan sayap Jibrail.
Kelebihan air daripada telaga Zamzam ini dinyatakan di dalam hadis Nabi SAW. Ia adalah air yang terbaik di atas muka bumi dan meminumnya boleh menyembuhkan penyakit dengan izin Allah.
Demikianlah sorotan sejarah Tanah Haram dan kelebihan Masjidil Haram. Jemaah Haji mahupun Umrah hendaklah menginsafi kemuliaan Tanah Haram. Mereka sewajarnya memelihara adab dan perilaku sebagai tetamu Allah sepanjang berada di Tanah Haram. Semoga jemaah dapat menghayati, mendalami makna dan tujuan menunaikan haji dan umrah.
Penulis ialah Pengkursus Ibadat Haji, Lembaga Tabung Haji
Labels: Makkah
posted by sisamantoyo at 2:35 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home